Αν και η παχυσαρκία γενικά έχει βλαβερές επιπτώσεις στην υγεία, ειδικά το πάχος στην κοιλιά _ η λεγόμενη κεντρική ή ανδρική παχυσαρκία _ επιδρά «τοξικά» σε όλα τα όργανα και τα αγγεία. Σημασία, δηλαδή, δεν έχει μόνο το σωματικό βάρος και το ποσοστό λίπους του σώματος, αλλά και η κατανομή του λίπους. Γι' αυτό και ο Δείκτης Μάζας Σώματος δεν αποτελεί πλέον ασφαλή δείκτη υγείας _ τουλάχιστον εάν δεν συνδυάζεται με την περίμετρο της μέσης.
«Η παχυσαρκία διακρίνεται σε δύο τύπους: 1) τον γυναικείο, που παρομοιάζεται με αχλάδι, επειδή έχει χαρακτηριστική εναπόθεση λίπους στους γλουτούς, στους μηρούς και ψηλά στο στήθος και στα μπράτσα) και 2) τον ανδρικό τύπο, ο οποίος παρομοιάζεται με μήλο, επειδή το λίπος εμφανίζεται κυρίως στην κοιλιά», εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας κ. Παύλος Τούτουζας.
«Αυτός ο κοιλιακός τύπος της παχυσαρκίας είναι παθογόνος και χαρακτηρίζει το μεταβολικό σύνδρομο (αυξημένη περίμετρος μέσης, αυξημένη αρτηριακή πίεση, χαμηλή "καλή'' χοληστερίνη (HDL) και αυξημένο σάκχαρο αίματος). Η παθολογική σημασία της άθροισης λίπους στην κοιλιά παραμένει ακόμα και εάν το σωματικό βάρος εμφανίζεται φυσιολογικό, με Δείκτη Μάζας Σώματος κάτω από 25kg/ m».
Οσοι πάσχουν από το μεταβολικό σύνδρομο διατρέχουν δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν έμφραγμα μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλα καρδιαγγειακά προβλήματα, ενώ παράλληλα έχουν κατά πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σακχαρώδη διαβήτη.
Το πάχος στην κοιλιά, όπως προειδοποιούν οι επιστήμονες στην Κλινική Μάγιο, αυξάνει τον κίνδυνο για:
_ Καρδιοπάθεια
_ Καρκίνο του μαστού
_ Σακχαρώδη διαβήτη
_ Μεταβολικό σύνδρομο
_ Προβλήματα στη χοληδόχο κύστη
_ Υπέρταση
_ Καρκίνο του παχέος εντέρου
Γυναίκες και άνδρες με κοιλιακή παχυσαρκία κινδυνεύουν εξίσου, αν και οι άνδρες έχουν συχνότερα πάχος στην κοιλιά από τη νεαρή ηλικία, ενώ οι γυναίκες το εμφανίζουν συνήθως λίγο πριν ή μετά την εμμηνόπαυση. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, τα εγκεφαλικά επεισόδια στις γυναίκες 35-44 ετών τριπλασιάσθηκαν την τελευταία δεκαετία και οι επιστήμονες απέδωσαν το γεγονός στην αύξηση της περιμέτρου μέσης των γυναικών.
Οι Ελληνες φαίνεται, πάντως, να χάνουν σε... πόντους κοιλιάς μόνον από τους Ιταλούς! Σε μια ανασκόπηση ελληνικών και διεθνών μελετών, την οποία πραγματοποίησαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κρήτης (Ε. Λιναρδάκης, Κ. Βαρδαβάς, Α. Καφάτος) διαπίστωσαν ότι τα παιδιά ηλικίας 3-16 ετών στην Ελλάδα έχουν σημαντικά μεγαλύτερη περίμετρο μέσης από τα παιδιά της Κύπρου, των ΗΠΑ, της Ολλανδίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Αυστραλίας και του Καναδά και έχουν μικρότερη περίμετρο μέσης μόνο σε σχέση με τα παιδιά της Ιταλίας.
«Η περίμετρος της μέσης δείχνει το σοβαρό πρόβλημα της κεντρικής παχυσαρκίας στα Ελληνόπουλα», τονίζει ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αντώνης Καφάτος. «Το πάχος στην κοιλιά έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, όσον αφορά την εμφάνιση εμφραγμάτων, καρκίνου και σακχαρώδους διαβήτη, σε κάθε ηλικία. Τα παιδιά που έχουν κοιλιακή παχυσαρκία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν στην εφηβεία διαβήτη ενηλίκων. Οσο πιο νωρίς στη ζωή εμφανισθεί το κοιλιακό πάχος και όσο περισσότερο διαρκέσει τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για την υγεία».
«Ενεργό» λίπος που παράγει ορμόνες
Γιατί είναι τόσο βλαβερό το κοιλιακό λίπος; «Η κοιλιακή παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από ενδοκρινικές διαταραχές, οι οποίες οδηγούν σε αύξηση ουσιών με φλεγμονώδη χαρακτήρα, όπως είναι η ιντερλευκίνη 6, καθώς επίσης και διαταραχή ουσιών που έχουν σχέση με την κατανάλωση ενέργειας, όπως είναι η λεπτίνη και η αδιπονεκτίνη, οι οποίες φυσιολογικά βρίσκονται σε ισορροπία», εξηγεί ο κ. Τούτουζας. «Στην παχυσαρκία, τα επίπεδα της λεπτίνης είναι χαμηλά και αντιστρόφως τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης είναι υψηλά. Ηδη, κυκλοφορούν φάρμακα, όπως οι αναστολείς των υποδοχέων CBI ενδογενών κανναβινοειδών, που βρίσκονται στον υποθάλαμο και ελαττώνουν την αδιπονεκτίνη».
Σε μια μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην Επιθεώρηση «European Journal of Clinical Nutrition», ελληνες επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κρήτης (Γ. Μαμαλάκης, Α. Καφάτος, Υ. Μανιός, Ν. Καλογερόπουλος, Ν. Ανδρικόπουλος) συνέκριναν τα λιπαρά οξέα της κοιλιάς με εκείνα στους γλουτούς. «Βρήκαμε ότι η σύνθεσή τους έχει τεράστια διαφορά», λέει ο κ. Καφάτος. «Το λίπος στην κοιλιά είχε πολύ περισσότερα βλαβερά trans λιπαρά και κορεσμένα λίπη, καθώς και μειωμένο ποσοστό μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών σε σχέση με το λίπος στους γλουτούς. Δεν γνωρίζουμε ακόμα γιατί συμβαίνει αυτό».
Οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο στις ΗΠΑ αναφέρουν πως οι έρευνες δείχνουν ότι τα κύτταρα του κοιλιακού λίπους δεν είναι απλώς μια κοιμώμενη ενέργεια, που περιμένει να καεί. Τα κύτταρα αυτά είναι ενεργά, παράγουν ορμόνες και άλλες ουσίες, που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία.
Για παράδειγμα, ορισμένες ορμόνες που παράγονται από λιποκύτταρα μπορεί να προκαλέσουν την αντοχή στην ινσουλίνη, έναν παράγοντα που προδιαθέτει σε διαβήτη τύπου 2. Αλλες μπορεί να παράγουν οιστρογόνα μετά την εμμηνόπαυση, τα οποία μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμα πώς οι πλεονάζουσες ορμόνες επιδρούν στη γενική υγεία, αλλά γνωρίζουν ότι το πολύ ενδοκοιλιακό λίπος μπορεί να απορρυθμίσει τη φυσιολογική ορμονική ισορροπία του οργανισμού.
Τι προκαλεί, όμως, την κοιλιακή παχυσαρκία; «Η έλλειψη σωματικής άσκησης, οι πολλές θερμίδες και η διατροφή με κορεσμένα λίπη (όπως με κρέατα, αλλαντικά κ.ά.)», απαντά ο κ. Καφάτος.
Συμβουλές για τοπικό αδυνάτισμα
Οι άνδρες πρέπει να έχουν περίμετρο μέσης κάτω από 100 εκατοστά (και καλύτερα κάτω από 90) και οι γυναίκες κάτω από 88 (και καλύτερα κάτω από 80). Αυτό τονίζει ο κ. Καφάτος και συμβουλεύει: «Οσοι έχετε μεγαλύτερη περίμετρο μέσης από τη φυσιολογική, να ελαττώσετε τις θερμίδες που παίρνετε και κυρίως τα λίπη. Επίσης, να κάνετε κάθε μέρα μία ώρα μέτρια προς εντατική άσκηση, όποιο είδος σας αρέσει (αεροβική ή μη). Η τοπική άσκηση βέβαια βοηθά πολύ. Οι μοναχοί που κάνουν 100 έως 1.000 μετάνοιες την ημέρα, δεν έχουν καθόλου κοιλιακό πάχος!».
Υπάρχουν δίαιτες ειδικές για το αδυνάτισμα της κοιλιάς (π.χ. χωρίς υδατάνθρακες); «Εάν κάποιοι μιλούν για δίαιτα για τοπικό αδυνάτισμα, μάλλον μας κοροϊδεύουν, γιατί τέτοια δίαιτα δεν υπάρχει», λέει ο κλινικός διαιτολόγος, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής κ. Κωνσταντίνος Ξένος.
«Με μια σωστή δίαιτα αδυνατίσματος, ο οργανισμός χάνει ολικά και όχι τοπικά. Απλώς, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι πιο ορατό στις έντονες λιποαποθήκες, που για παράδειγμα στις γυναίκες βρίσκονται στην περιοχή των γοφών, των γλουτών και των μηρών. Η μέγιστη αισθητική αλλαγή κατά τη διάρκεια του αδυνατίσματος μπορεί να υπάρξει όταν η δίαιτα συνοδεύεται από συστηματική σωματική δραστηριότητα».
Τι άλλο μπορεί να βοηθήσει; «Οι μόνες φυσικές ουσίες που φαίνεται πως μπορούν ουσιαστικά να συνεισφέρουν στη μείωση του ενδοκοιλιακού λίπους, παράλληλα πάντα με την σωστή διατροφική αγωγή, είναι οι κατεχίνες (σημαντικά αντιοξειδωτικά) του πράσινου τσαγιού», επισημαίνει ο κ. Ξένος.
«Πρόσφατη μελέτη κινέζων επιστημόνων, που δημοσιεύτηκε στο ''Obesity'' (Silver Spring, Απρίλιος 2010), έδειξε πως η κατανάλωση 886 mg κατεχινών καθημερινά (δύο σερβιρίσματα τσαγιού έξτρα εμπλουτισμένου με κατεχίνες) για 90 ημέρες οδηγεί σε στατιστικά σημαντική απώλεια ενδοκοιλιακού λίπους».
3+1 όπλα κατά της «κοιλίτσας»
Το σπλαχνικό λίπος _ όπως αναφέρουν οι επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο _ ανταποκρίνεται καλά στην τακτική άσκηση και στην υγιεινή διατροφή. Και συνιστούν:
Άσκηση. Εάν αρχίσετε καθημερινή άσκηση μέτριας έντασης, θα διαπιστώσετε ότι η πρώτη περιοχή του σώματος που συρρικνώνεται είναι το στομάχι.
Βάρη. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η γυμναστική με βάρη είναι αποτελεσματική στην κοιλιακή χώρα (συνεννοηθείτε προηγουμένως με τον γιατρό σας).
Υγιεινή διατροφή. Αλλάξτε τις διατροφικές συνήθειές σας, διαβάζοντας προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων, αντικαθιστώντας τα κορεσμένα λίπη (ζωικά) με μονοακόρεστα (ελαιόλαδο), αυξάνοντας τις ποσότητες των σύνθετων υδατανθράκων (μαύρο ψωμί, φρούτα, λαχανικά) και μειώνοντας τους απλούς εξευγενισμένους (άσπρο ψωμί, άσπρα ζυμαρικά, άσπρο ρύζι κ.ά.). Εάν έχετε περιττά κιλά, μειώστε και τη συνολική ποσότητα των θερμίδων.
Tονώστε τους στομαχικούς μυς. Τα παραδοσιακά πους-απς δεν αποδίδουν ιδιαίτερα. Καλύτερα να κάνετε ειδικές ασκήσεις για τους κάτω κοιλιακούς μυς, τους εσωτερικούς κοιλιακούς μυς και τους μυς της πυέλου (όπως είναι «το τέντωμα της γάτας», το ανασήκωμα της πυέλου από ξαπλωτή θέση κ.ά.). Χρειάζεται να γίνονται καθημερινά, με 10-20 επαναλήψεις τουλάχιστον σε κάθε άσκηση.
Μέτρηση της μέσης
Για να μετρήσετε σωστά την περίμετρο της μέσης σας, πάρτε μια μεζούρα (της μοδίστρας) και τυλίξτε με αυτήν τη μέση σας περίπου στο ύψος του ομφαλού. Να αναπνέετε φυσιολογικά, να μην κρατάτε το στομάχι σας προς τα μέσα και να μη σφίγγετε τη μεζούρα τόσο ώστε να πιέζει το δέρμα σας.
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου